Untitled

Các điểm rattle chính ở stab
  Stab rattle thì không ai lạ nữa rồi, nó là vấn đề muôn thuở trong giới chơi phím và với tiêu chuẩn cộng đồng dần nâng cao thì việc phổ cập kiến thức về những vị trí mà các stab có thể bị tick mình cho là rất quan trọng. Có được nền tảng kiến thức rồi thì việc xác nhận vấn đề để đi đến giải quyết sẽ dễ dàng hơn nhiều.
  Vì thế nên trong bài viết này mình sẽ phổ cập bốn điểm tiếp xúc chính mà mình thấy thường xuyên tạo ra tạp âm. Mong sau khi đọc được hết bài mọi người có thể dễ dàng trong công đoạn mod stab hơn.
  Lưu ý: mình chỉ nói các điểm tiếp xúc mà có thể tạo ra tiếng tick: âm thanh chói tai, hay thường được gọi là lọc xọc. Việc stab nghe không đều ở hai bên có quá nhiều yếu tố mà nằm ngoài tầm kiểm soát người dùng cũng như không liên quan đến stab (thế không có nghĩa là không có, vì wire không đều có thể dẫn được đến hiện tượng này).
  Để liệt kê một số thứ mà có thể ảnh hưởng: keycap, thiết kế plate, mạch có thẳng hay không, cách mount plate, thiết kế lòng phím, trụ đồng,....
  Xong hết giới thiệu rồi thì đi vào bài viết thôi.
Bài viết sẽ đề cập đến các điểm tiếp xúc sau:
Giữa stem và wire
Giữa housing và wire
Giữa housing và stem (!!!)
Giữa mạch/plate và housing
Bài viết sẽ nói về:
Các bộ phận này tiếp xúc chính ở đâu?
Việc tiếp xúc như vậy có thể gây ra rattle như thế nào?
Trường hợp nào mà có thể sinh ra rattle do các điểm tiếp xúc đấy?
Những mod nào giải quyết được rattle ở các vị trí này?
1. Giữa stem và wire
  Chắc cái này thì hầu hết mọi người đã rõ. Mình chỉ nhắc lại cho sự đầy đủ của bài viết thôi
Các bộ phận này tiếp xúc chính ở đâu?
  Hai bộ phận này chủ yếu tiếp xúc với nhau tại ở lòng stem và hai đầu wire ngắn của wire. Điểm tiếp xúc chính nằm ở góc vát 45 độ trong lỗ dưới của stem (phần được highlight trong hình dưới).
Vậy vì sao điểm tiếp xúc này có thể gây ra rattle?
  Lí do gây ra tick/rattle ở vị trí này là do trong khi gõ phím, việc nhấn xuống đột nhanh sẽ tạo ra va chạm mạnh ở điểm 45 độ như trên gây ra tiếng tick (va chạm giữa nhựa cứng - kim loại).
  Khi nhấn chậm theo hướng thẳng xuống, tránh để stem trượt về phía wire thì thường bên mình bấm sẽ có xuất hiện một chút pretravel - khi bên mình nhấn đi xuống nhưng bên đối diện thì đứng yên. Việc nhấn chậm cũng là bước mình sử dụng rất nhiều trong khi build phím để xác nhận stab có vấn đề ở các điểm nào.
Trường hợp nào mà có thể xảy ra rattle ở điểm này?
  Có hai bộ phận thì có ba trường hợp:
Lỗ stem rộng
Đầu wire nhỏ
Cả hai trường hợp trên
  Hồi xưa, các hãng stab fake thường sẽ để lòng stem rất rộng gây ra tiếng tick với rattle rất lớn. Ở phần lớn các phím oem mình thấy hiện giờ đã chuyển qua sử dụng các loại stab lòng stem khít hơn nên sử dụng sẽ bớt khó chịu hơn nhiều.
  Về wire nhỏ, trường hợp tai tiếng nhất trong stab là stab kbdfans wire mạ vàng housing đen hồi xưa với đường kính wire (1.2mm) nhỏ hơn đáng kể  so với wire tiêu chuẩn (1.6mm). Theo mình biết gần đây là wire owlabs cũng có đường kính nhỏ hơn bình thường - 1.55mm. Nên nếu có ý định thay wire từ stab owlabs ra stab khác nên để ý điều này.
 
Vậy các mod nào có thể fix được vấn đề này?
  Việc stab bị rattle ở điểm này chủ yếu là do khe rộng và tiếp xúc nhựa - kim loại, các mod nào có thể thực hiện một trong hai hoặc cả hai
Giảm khe hở trong lòng stem theo chiều dọc
Thay đổi tiếp xúc nhựa - kim loại thành kiểu tiếp xúc với một vật liệu khác có tính giảm âm (dampening) là được
  Dưới đây là một số lựa chọn để giảm thiểu, loại bỏ vấn đề này:
Holee mod
Food wrap mod
Epsi mod
Stem dry hump
Sử dụng stab TX (lòng stem được làm bằng vật liệu có tính cao su, hoàn toàn loại bỏ điểm tiếp xúc nhựa)
Sử dụng stab soulmate của C3 (có gửi kèm pad để holee mod)
Nhiều loại stab như pretool cherry, zeal có miếng film trong lòng stem để giảm khe rộng của stem theo chiều dọc.
2. Giữa housing và wire
  Gần đây bắt đầu nhiều người biết hơn, nên thêm để làm rõ vấn đề luôn một thể.
Các bộ phận này tiếp xúc chính ở đâu?
  Wire với housing tiếp xúc nhiều ngay ở ngàm ôm wire.
Vậy vì sao điểm tiếp xúc này có thể gây ra rattle?
  Đây là vì trong khi lắp wire vô trong housing thì nhiều trường hợp sẽ bị biến dạng ngàm ôm wire khiến nó bị rộng, làm cho wire có không gian di lên di xuống trong stab, từ đó sẽ xuất hiện pretravel như nói ở mục 1 và sẽ gây tiếng lớn do có điểm tiếp xúc nhựa - kim loại.
  Để xác nhận vấn đề dễ dàng nhất thì khi nhận thấy tạp âm trong khi gõ stab nhanh thì nhấn chậm hai đầu stab lại, nếu wire trong ngàm di lên di xuống thì xác nhận là ngàm đã bị rộng và về lâu dài sẽ tick nhiều ở điểm đó.
  Lưu ý nhỏ: stab plate mount hầu hết không bị vấn đề rộng ngàm ôm wire như nhiều loại pcb mount do cách mà wire được ghìm vào trong housing khác so với stab pcb mount: stab được clip thẳng từ trên xuống chứ không phải vát chéo vào. Vì thành sau cao hơn nên cũng có nghĩa là stab không bị bung wire.
  Đây cũng là một trong những lợi thế của stab plate mount, ngoài sự tiện nghi của nó trong khi build phím (rã switch có stab là xong).
Trường hợp nào mà có thể xảy ra rattle ở điểm này?
  Có nhiều trường hợp sẽ xảy ra, mình có thể rút lại là một trong bốn cái sau đây:
Wire nhỏ: như đã nói ở trên, một số hãng sẽ làm wire theo thông số khác đường kính tiêu chuẩn (1.6mm) mình thường thấy
Stab được lắp sẫn từ shop/vendor: trong rất nhiều loại stab được gửi thì sẽ có khả năng gửi đã lắp hết lại với nhau, mà người dùng thường sẽ tháo ra để mod lại, mà việc tháo ra như vậy theo mình thấy 9/10 lần sẽ bị toác ngàm ôm wire
Phải mod lại stab n lần: nhiều khi build thì cũng phải lắp vô test, nếu không đạt chuẩn thì thường sẽ phải tháo ra để làm lại, đến đây thì sẽ lặp lại như trên. Vì thế nên mình khuyên là nên cố gắng mod stab ngon trong ngay lần đầu tiên để tránh hiện tượng như vậy.
Housing thiết kế chán: case in point: stab owlabs
Vậy các mod nào có thể fix được vấn đề này?
  Để fix được vấn đề này thì nhiều phần chống wire di chuyển lên xuống trong ngàm ôm wire là được, có thể bằng cách độn dưới wire hoặc đẩy wire xuống cho không di dịch trong ngàm ôm wire.
  Do điểm tiếp xúc nhựa - kim loại rất nhỏ nên mình cũng không chắc việc thay đổi vật liệu tiếp xúc sẽ thay đổi gì không. Nếu có mod nào có cách để bám vào wire hoặc housing mà sử dụng lâu dài được thì mình sẽ thêm sau.
  Một số lựa chọn để fix điểm, tiêu giảm, né điểm tiếp xúc này (nếu có):
PCB wire foam mod
Plate wire foam mod
Wire oring mod (unconfirmed)
Stab base mod (unconfirmed)
Sử dụng stab everglide v2 (là hãng duy nhất mình thấy xác nhận gửi housing mới hoàn toàn, chưa từng lắp lần nào)
Sử dụng stab owlabs (ở trên có khịa, nhưng bên đó có giải pháp riêng của họ rồi: gửi kèm miếng đệm để chêm wire)
Sử dụng stab C3 v2 (có gửi kèm pad để chêm dưới wire)
Mua stab soulmate kit của C3 (có kèm pad chêm wire)
3. Giữa housing và stem (!!!)
  Nếu chỉ muốn đọc một mục duy nhất thì mình xin đọc phần này đi.
Các bộ phận này tiếp xúc chính ở đâu?
  Trong nhiều loại stab thì sẽ có trường hợp stab nằm về phía đầu wire, xa mặt stem, nếu như không làm frankenstab (sử dụng các bộ phận stab từ các hãng khác nhau) thì stem thường sẽ va đập nhiều vào thành housing ngay trên wire, nhưng nhiều nhất sẽ là ở các thanh space (6.25u/7u).
Vậy vì sao điểm tiếp xúc này có thể gây ra rattle?
  Ở nhiều loại stab thì thay vì đi xuống thẳng tuột sẽ trượt về wire khi nhấn xuống, di chuyển trượt về như vậy cũng chính là lí do vì sao lại có va chạm này, và rõ rệt nhất ở các nút stab dài do nhiều yếu tố ảnh hưởng.
  Khi ta nhấn xuống ở stab space, stem sẽ trượt về phía wire và trong khi trượt sẽ va chạm phải thành housing ngay bên trên wire, từ va chạm đó nên mới sinh ra tick do va chạm nhựa - nhựa.
  Di chuyển trượt như vậy cũng là lí do vì sao nhiều stab space có tiếng top out sinh tạp âm, vì khi di chuyển lên stem sẽ trượt lên, đập vào thành đối diện của wire.
  Lưu ý là cử động này không phải là nguyên nhân stab bị swing, theo mình hiểu là stab swing được sản sinh do stab có điểm làm trục (pivot) để stem lắc ngược xuôi. Sẽ công nhận rằng lỗ housing rộng sẽ cho stem không gian để swing.
  Tóm lại mình muốn nói rằng: cử động trượt về của stem và swing là hai vấn đề riêng biệt nhưng có chung một nguyên căn mà ra, swing không tạo ra tiếng tick nhưng stem trượt về thì có.
Trường hợp nào mà có thể xảy ra rattle ở điểm này?
  Để xác nhận nguyên căn thì cũng rất khó, vì gần như tất cả các stab space mà mình thấy đều sinh hiện tượng trượt về thế này dù ít hay nhiều. Ít thấy nhất là khi lỗ stem rất khít (ví dụ: stem cherry pretool mới nguyên) khiến cho chuyển động trượt về giảm đi đáng kể do ma sát cản (nói cách khác thì càng trì càng ít trượt, buồn cười nhỉ?).
  Xác nhận thì chỉ cần nhìn là thấy: nếu stem nằm xa wire trong trạng thái không bị nhấn thì auto sẽ trượt về khi nhấn xuống. Còn muốn nhấn cho chắc thì nhấn chậm như các điểm tiếp xúc trên thì nếu có là sẽ thấy (stab sẽ trượt chéo về phía wire, rất dễ nhìn thấy).
Vậy các mod nào có thể fix được vấn đề này?
  Hiện tại thì theo mình chỉ có một cách fix mà mình cho rằng ổn áp và sử dụng lâu dài được: đó là thay đổi vật liệu tiếp xúc như holee mod. Loại bỏ va chạm nhựa - nhựa để stem va chạm với một vật liệu nào khác mềm hơn. Ngoài ra có thể sử dụng các hãng stab mà lỗ đút stem khít như staebies để giảm thiểu chuyển động trượt về.
  Một số lựa chọn để triệt tiêu vấn đề này (nếu có):
Housing tape mod
Làm trì stab bằng cách làm khít lỗ stem/độn wire dày lên nhiều
Sử dụng staebies (unconfirmed)
  Khá ít so với hai cái ban đầu nhỉ?
4. Giữa mạch/plate và housing
  Cái này nhiều người quen, dù sao cũng phải thêm vì nó cũng có thể gây ra tạp âm.
Các bộ phận này tiếp xúc chính ở đâu?
  Thường xuyên thấy nhất ở các vùng mà stab cố định vào hai phần kia, ở plate thì sẽ là plate clip với plate, còn ở pcb thì là ở hai phần móc và ren ốc/clip (ren ốc cho screw in như everglide/durock, c3, owlstabs; clip cho stab clip in như cherry clip in, tx).
Vậy vì sao điểm tiếp xúc này có thể gây ra rattle?
  Từ đầu bài cũng nói là tiếp xúc nhựa - kim loại hay nhựa - nhựa là sẽ ra nhiều tạp âm khó chịu, ở đây cũng vậy. Khi stab plate mount không clip vô trong plate chắc chắn thì housing có thể di chuyển ngang dọc mà ghê nhất là lên xuống: Trong trạng thái không nhấn xuống thì stem sẽ kéo cả housing lên theo, và khi nhấn thì housing sẽ đập vào plate tạo ra tiếng tick.
  Ở stab pcb mount cũng như vậy, do housing không khít lên mạch nên bị di dịch trên mạch tạo ra tạp âm.
Trường hợp nào mà có thể xảy ra rattle ở điểm này?
   Ở plate mount thì nhiều phần là sẽ do plate thiết kế rộng quá làm stab không clip chắc chắn vào plate. Nhiều khi cũng do housing stab nhỏ quá (nhiều stab plate mount oem hồi xưa chẳng hạn) vô plate cũng bị lắc đi lắc lại.
  Vấn đề stab không khít với pcb thì nó phức tạp hơn nhiều phần, nhưng rút lại thì có ba nguyên căn chính:
Lỗ mount pcb quá rộng: ở các mạch vừa hỗ trợ iso, ansi hay mạch như dz60 hỗ trợ layout 2.25u và cả 2u thì sẽ có nhiều lỗ stab để hỗ trợ các layout đó. Vì các vị trí lỗ stab sát nhau nên có thể lấp, tạo ra các lỗ lớn. Ở stab screw in thì đây sẽ không thành vấn đề, nhưng ở nhiều loại clip in thì rất trầm trọng.
Mạch mỏng: gần đây dần xuất hiện nhiều mạch có độ dày 1.2mm. việc stab không khít với mạch là do nhiều loại stab được thiết kế để vừa vặn với mạch có độ dày tiêu chuẩn là 1.6mm. Do đó nhiều loại stab khi lắp lên các mạch mỏng này sẽ bị lắc ở bên móc do móc không bám được sát mặt dưới mạch. Trong một số trường hợp khác thì ren ốc của các stab screw in làm bị dài quá, nên khi lắp lên mạch sẽ bị chừa ra một khoảng ở mặt dưới làm lắc stab gây tạp âm.
Clip bị yếu: chỉ xuất hiện ở các stab clip in, nhưng trong sử dụng nếu tháo stab nhanh quá, hoặc trong khi tháo keycap bị bung stab thì cái clip sẽ yếu dần theo thời gian, dẫn đến việc lắc housing xuôi ngược và tạo ra tạp âm.
Vậy các mod nào có thể fix được vấn đề này?
  Khác với các mod trên, ở đây do không có các bộ phận di chuyển nào nên không cần phải thay đổi vật liệu va chạm hay gì hết mà chỉ cần làm sao cho nó khít hơn là được.
  Đây là một số mod (không thể liệt kê các hãng stab vì có quá nhiều) mà có thể giảm sự di dịch này:
Plate mount: plate taping
Screw in:
Sử dung washer
Xài stab pad (để kê stab cao hơn cho móc nằm sát mặt dưới mạch, dù có thể khiến stab bị nhũn)
Sử dụng stab shims (kê stab cao hơn/làm dày mạch ở các điểm có stab hơn cho giống độ dày tiêu chuẩn)
Bandaid mod (tương tự như stab pad)
Clip in:
Toothpick mod (bản nguyên thủy hơn các stab stopper tx bán bây giờ)
Stab stoppers
Sử dụng súng bắn keo để giữ stab lại trên mạch
Sử dụng stab pad cho mạch mỏng
Sử dụng stab shim cho mạch mỏng
Bandaid mod cho mạch mỏng (đây là một cách giải quyết cho điểm va chạm này, cá nhân không thích độ nhũn của bandaid và stab pad)